ઘણીવાર લોકો રોજિંદા વ્યસ્ત જીવનને તેમના થાકનું કારણ માને છે. એમપી મેડિકલ સાયન્સ યુનિવર્સિટીના વાઈસ ચાન્સેલર અને કાર્ડિયાક એક્સપર્ટ ડો.આર. s શર્મા કહે છે કે આજની લાઈફસ્ટાઈલમાં લોકોને પોતાના માટે સમય નથી મળતો અને વ્યસ્તતાને કારણે થાક તો રહે જ છે, પરંતુ સતત થાક લાગવાનું કારણ કેટલીક ગંભીર બીમારીઓ પણ હોઈ શકે છે.
થાક કેવી રીતે દૂર કરવો?
ડૉક્ટર શર્મા કહે છે કે થાકથી બચવા માટે તમારી દિનચર્યા બદલો. પૂરતી ઊંઘ લો, તમારી સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં ઘટાડો કરો અને તમારા માટે સમય કાઢો. વધુ આખા અનાજ ખાઓ, વધુ પાણી પીઓ, કેફીન અને આલ્કોહોલથી દૂર રહો. જો તમે આ પછી પણ થાક અનુભવો છો, તો તમારે ડૉક્ટરને જોવાની જરૂર છે. સતત થાકી જવાની સમસ્યાને સંપૂર્ણપણે અવગણવી જોઈએ નહીં.
હંમેશા થાક અનુભવવાના 7 કારણો
1. એનિમિયા-
એનિમિયા એટલે કે બોલચાલની ભાષામાં જેને એનિમિયા કહેવાય છે, તે હંમેશા થાક અનુભવવાનું એક મોટું કારણ હોઈ શકે છે. લોહીમાં લાલ રક્તકણોની ઉણપ તમારા શરીરને થાકી જાય છે, હકીકતમાં આ રક્તકણોનું કામ તમારા ફેફસાંમાંથી કોષો સુધી ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું છે. તેમના અભાવને લીધે, તમે ઝડપથી થાકી શકો છો અને હાંફી શકો છો. એનિમિયા થવાના ઘણા કારણો છે. શરીરમાં વિટામીન અને આયર્નની ઉણપ, કોઈપણ કારણસર શરીરમાં લોહીની ઉણપ, આંતરિક લીકેજ કે આર્થરાઈટીસ, કેન્સર કે કિડની ફેલ્યોર જેવી કોઈ ગંભીર બીમારી. સગર્ભા સ્ત્રીઓમાં એનિમિયાની સમસ્યા ઘણી વાર જોવા મળે છે.
એનિમિયાના લક્ષણો
એનિમિયા થાક, નબળી ઊંઘ, ઝડપી ધબકારા, છાતી અને માથાનો દુખાવોનું કારણ બને છે. સીડી ચડતી વખતે અથવા ચાલતી વખતે પણ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે.
2. થાઇરોઇડ રોગ-
થાઇરોઇડ રોગ થાકનું મુખ્ય કારણ છે. જ્યારે તમારા થાઈરોઈડ હોર્મોન્સનું સંતુલન ખોરવાઈ જાય છે, ત્યારે તમે ઓછા કામથી થાકી જશો. થાઇરોઇડ ગ્રંથિ ગળાના આગળના ભાગમાં હોય છે, જે શરીરના ચયાપચયને નિયંત્રિત કરતા હોર્મોન્સ છોડે છે. જો આ હોર્મોન્સ વધુ નીકળે તો ચયાપચયની ગતિ વધે છે, આ સ્થિતિને હાઈપરથાઈરોઈડિઝમ કહેવાય છે. હોર્મોન્સ ઓછા છોડવાને કારણે ચયાપચયની ઝડપ ઘટી જાય છે જેને હાઇપોથાઇરોડિઝમ કહે છે.
થાઈરોઈડની સમસ્યાના લક્ષણો-
હાઇપરથાઇરોઇડિઝમ –
જેના કારણે શરીરના સ્નાયુઓમાં થાક અને નબળાઈ અનુભવાય છે. સૌ પ્રથમ, જાંઘ પર અસર થાય છે. સીડી ચઢવા અને સાયકલ ચલાવવા જેવી નાની કસરતો પણ ભારે લાગે છે.અચાનક વજન ઘટવું, હંમેશા તાવ આવવો, હૃદયના ધબકારા હંમેશા વધવા, અતિશય તરસ સહિતના કેટલાક અન્ય લક્ષણો પણ હોઈ શકે છે.
હાઈપરથાઈરોઈડિઝમ કોને થઈ શકે છે?
હાઇપરથાઇરોઇડિઝમની ગૂંચવણો 20 થી 30 ના દાયકાની સ્ત્રીઓમાં ખૂબ સામાન્ય છે. જો કે, તે વૃદ્ધ સ્ત્રીઓ અને પુરુષોમાં પણ થઈ શકે છે.
હાઇપોથાઇરોડિઝમ-
જેના કારણે થાક લાગવો, કામમાં મન ન લાગવું, થોડી મહેનતમાં શરીર તૂટી ગયું હોય તેવું લાગવા જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. અચાનક વજન વધવું, ગરમ હવામાનમાં પણ ઠંડી લાગવી અને કબજિયાત પણ હાઈપોથાઈરોડિઝમના લક્ષણો છે.
હાઈપોથાઈરોઈડિઝમ કોને થઈ શકે છે?
50 વર્ષથી વધુ ઉંમરની સ્ત્રીઓમાં હાઇપોથાઇરોડિઝમ વધુ સામાન્ય છે.
3. ડાયાબિટીસ-
દર વર્ષે 10 લાખથી વધુ લોકો ટાઈપ-2 ડાયાબિટીસનું નિદાન કરે છે, પરંતુ તેનાથી પણ મોટી સંખ્યા એવા લોકોની છે જેમને આ રોગ છે અને તેઓને તેની જાણ પણ નથી. શરીરના મશીનને ચલાવવા માટે ગ્લુકોઝ અથવા જેને સામાન્ય ભાષામાં સુગર કહેવામાં આવે છે, તે બળતણ તરીકે કામ કરે છે. ટાઈપ-2 ડાયાબિટીસના દર્દીઓ તેમના શરીરમાં બનતા ગ્લુકોઝનો પૂરો ઉપયોગ કરી શકતા નથી, જેના કારણે તે લોહીમાં ભળી જાય છે અને થાક લાગે છે. વધારે થાકી જવું એ પણ ડાયાબિટીસની ચેતવણીની ઘંટડી બની શકે છે.
ડાયાબિટીસના લક્ષણો શું છે?
વહેલો થાક, વધુ પડતી તરસ અને પેશાબ ઉપરાંત. ભૂખમાં વધારો, વજનમાં ઘટાડો, શરીરમાં ખંજવાળ, અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ એ ડાયાબિટીસના લક્ષણો હોઈ શકે છે.
4. હતાશા-
આજના જીવનમાં ડિપ્રેશન કોઈને પણ થઈ શકે છે અને તે થાકનું એક મોટું કારણ છે. હતાશા એ માત્ર નિરાશા અથવા હતાશાની સ્થિતિ નથી, પરંતુ તે એક રોગ છે જેનાથી વિશ્વના ઘણા જાણીતા લોકો ભોગ બન્યા છે. ડિપ્રેશન દર્દીની ભૂખ, તરસ, ઊંઘને અસર કરે છે અને આ લક્ષણો ઘણા દિવસો અથવા વર્ષો સુધી ચાલુ રહી શકે છે.
ડિપ્રેશનના લક્ષણો શું છે?
ડિપ્રેશનના લક્ષણો દરેક વખતે સરખા નથી હોતા, પરંતુ ડિપ્રેશનમાં સામાન્ય રીતે શરીરમાં એનર્જીનો અભાવ, ઊંઘવાની અને ખાવાની આદતોમાં ફેરફાર, યાદશક્તિમાં ઘટાડો અને નકારાત્મક વિચારો જેવા લક્ષણો આવી શકે છે.
5. સંધિવા અથવા સંધિવા વાટા-
ઘણી વખત સંધિવાના રોગનું પ્રારંભિક તબક્કામાં નિદાન થતું નથી, પરંતુ શરીરમાં ખાસ કરીને સાંધામાં થાકનું કારણ સંધિવા હોઈ શકે છે. શરીરના સ્વસ્થ પેશીઓ પર સંધિવાનો હુમલો હાડકાં અને કોષોને પણ ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે.
સંધિવા અથવા ગાઉટ વાટાના લક્ષણો શું છે?
સંધિવાને કારણે શરીરમાં ઉર્જાનો અભાવ, થાક લાગવો, ભૂખ ન લાગવી જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે.
6. નબળાઈ-
શારીરિક નબળાઈ એ થાકનું મુખ્ય કારણ છે. નબળાઈને કારણે રોજબરોજના કામકાજમાં તકલીફ પડે છે અને થાક જલ્દી આવે છે. બીમારી કે અન્ય કારણોસર શરીરમાં નબળાઈ આવે છે અને હંમેશા થાક રહે છે.
નબળાઈના લક્ષણો શું છે?
શારીરિક નબળાઈના કારણે થાક ઉપરાંત માથાનો દુખાવો, સાંધા અને સ્નાયુઓમાં દુખાવો, કામમાં રસ ઓછો થઈ જાય છેલક્ષણો આવી શકે છે.
7. સ્લીપ એપનિયા (ઊંઘ દરમિયાન શ્વાસ લેવામાં તકલીફ) –
જો તમે સવારે તાજગી અનુભવતા નથી, પરંતુ લાંબા સમય સુધી સૂવા છતાં થાક અનુભવો છો, તો તમને સ્લીપ એપનિયાની સમસ્યા થઈ શકે છે. સ્લીપ એપનિયા એ એક રોગ છે જેમાં ઊંઘ દરમિયાન થોડી ક્ષણો માટે તમારો શ્વાસ અટકી જાય છે. સ્લીપ એપનિયાના ગંભીર કિસ્સાઓમાં, એક રાતમાં એક ડઝન અથવા તો સેંકડો વખત, તમારા શ્વાસ થોડા સમય માટે બંધ થઈ શકે છે. જેના કારણે તમે નર્વસ જાગી જાઓ અને પછી શ્વાસ લેવાનું શરૂ કરો. સ્લીપ એપનિયા એ નસકોરા માટે સામાન્ય સમસ્યા છે.
સ્લીપ એપનિયાના લક્ષણો શું છે?
સ્લીપ એપનિયા જે નસકોરાથી શરૂ થાય છે તે સવારે ઉઠ્યા પછી થાક અને નબળાઈનું કારણ બને છે. આનાથી હૃદય રોગ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને સ્ટ્રોક પણ થઈ શકે છે, અને તેની બિલકુલ ઉપેક્ષા ન કરવી જોઈએ.