કોમલ ગણાત્રા, યુપીએસસીના 2013 બેચના આઈઆરએસ અધિકારી, એ હકીકતનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે કે મજબૂત ઈચ્છા શક્તિ વ્યક્તિને સૌથી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ સામે લડતી વખતે આગળ વધવાની શક્તિ આપે છે. કોમલ લાખો-કરોડો સામાન્ય છોકરીઓ જેવી હતી, તેને પોતાનું લક્ષ્ય હાંસલ કરવાનો ખાસ જોશ હતો. આ ભાવનાએ એક સામાન્ય છોકરીને મુશ્કેલ માર્ગો પાર કરીને તેની મંઝિલ હાંસલ કરવાની હિંમત આપી.
લગ્નને કારણે તૂટેલું સ્વપ્ન : કોમલના જીવનમાં એક એવો સમય આવ્યો જ્યારે તે અંદરથી સંપૂર્ણ રીતે ભાંગી પડી હતી, પરંતુ તેમ છતાં તેણે પોતાની જાતને સંભાળી લીધી અને પોતાની મહેનતથી તેનું આત્મસન્માન પાછું મેળવ્યું. ગુજરાતના અમરેલીમાં 1982માં જન્મેલી કોમલે તેનો અભ્યાસ ગુજરાતી માધ્યમમાં પૂર્ણ કર્યો હતો. આ પછી, તેણે વધુ અભ્યાસ માટે ત્રણ અલગ-અલગ ભાષાઓ અને અલગ-અલગ યુનિવર્સિટી પસંદ કરી. તેણે ત્રણ ભાષાઓનું જ્ઞાન મેળવ્યું. તેમનામાં કંઇક મોટું કરવાનો ઉત્સાહ હતો પરંતુ 26 વર્ષની ઉંમરે લગ્ન થતાં તેમના સપના ચકનાચૂર થઇ ગયા.
NRI સાથે લગ્ન કર્યા : 2008માં ન્યુઝીલેન્ડમાં રહેતા એક NRI છોકરા સાથે લગ્ન કર્યા બાદ કોમલના જીવનમાં એવો ભૂકંપ આવ્યો કે તેણી સંપૂર્ણ રીતે ભાંગી પડી. 2008માં જ્યારે કોમલના લગ્ન નક્કી થયા ત્યારે તેણે ગુજરાત પબ્લિક સર્વિસ કમિશનની મુખ્ય પરીક્ષા પાસ કરી હતી. અરેન્જ્ડ મેરેજને કારણે તેણે ઈન્ટરવ્યુમાં ભાગ ન લેવાનો નિર્ણય લેવો પડ્યો. આટલા મોટા બલિદાન પછી પણ કોમલ એ સુખ મેળવી શકી નથી જે એક નવી પરણેલી છોકરી પોતાના માટે ઈચ્છે છે.
દહેજના લોભને કારણે તૂટ્યા લગ્ન : તેઓના લગ્નને 15 દિવસ જ થયા હતા જ્યારે તેઓ યોગ્ય રીતે સેટલ થાય તે પહેલા જ તેમનું લગ્નજીવન બરબાદ થઈ ગયું હતું. કોમલ અજાણતા જ દહેજ લોભી લોકોની ચુંગાલમાં ફસાઈ ગઈ હતી. આ જ કારણ હતું કે તેના સાસરિયાઓએ તેને દહેજ માટે ઘરમાંથી કાઢી મુકી હતી. આમાં તેના પતિએ પણ તેનો બચાવ ન કર્યો અને 15 દિવસ પછી જ વિદેશ ચાલ્યો ગયો. તે પછી તે ક્યારેય પાછો આવ્યો નથી. તેના પાછા ફરવાની રાહ જોઈ રહેલી કોમલે તેને ઘણી શોધ્યો, દરેક જગ્યાએ તેની પૂછપરછ કરી, પણ ક્યાંય તેના વિશે કોઈ માહિતી મળી નહીં.
માઁ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ સાથે લડવામાં સક્ષમ હતી : દરેક જગ્યાએ હાર્યા પછી કોમલ તેના માતા-પિતાના ઘરે પાછી આવી. પણ હવે તેના જીવનમાં શાંતિ ક્યાં હતી? દહેજ માટે બલિદાન આપનાર કોમલને લગ્ન તૂટવાને કારણે લોકોના ટોણા સાંભળવા પડ્યા હતા. આ ટોણા તેમને એટલા પરેશાન કરી રહ્યા હતા કે તેમણે ઘરથી દૂર રહેવાનું નક્કી કર્યું. કોમલ તેના ઘરથી દૂર ગામમાં રહેવા લાગી. આ એક એવું ગામ હતું જ્યાં ન તો ઇન્ટરનેટની સુવિધા હતી કે ન તો અંગ્રેજી અખબાર. આ હોવા છતાં, તેણે તેની તૈયારી ચાલુ રાખી. તેણીએ તેની તૈયારી દરમિયાન એક શાળામાં પણ ભણાવ્યું હતું.
કોમલ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ સામે લડીને 3 વખત યુપીએસસીની પરીક્ષામાં બેઠી પરંતુ તેને સફળતા મળી ન હતી. આમ છતાં કોમલે હાર ન માની અને ચોથી વખત પરીક્ષામાં બેઠી. આ વખતે તેની મહેનત રંગ લાવી અને તે સફળ થઈ. તેણીના ચોથા પ્રયાસમાં, તેણીએ ઓલ ઈન્ડિયા 591મો રેન્ક મેળવ્યો અને આઈઆરએસ અધિકારી બની.