લિજ્જત પાપડ’ના નામથી બધા વાકેફ હશે. તમે બાળકો હો કે મોટા, જ્યારે પણ તમારે પાપડ ખરીદવા બજારમાં જવું હોય ત્યારે તમારા મોઢામાંથી એક જ વાત નીકળશે કે પાપડ જ આપો. ઘરના મહેમાનોનું ભોજન હોય કે કોઈ તહેવાર, દરેક ખાસ અવસર પર લિજ્જત પાપડ દરેકના સ્વાદ અને ભૂખને વધારે છે. ઘણીવાર એવું બને છે કે શરૂઆતમાં કંપનીઓ ગ્રાહકોને સારી પ્રોડક્ટ આપે છે, પરંતુ સમય જતાં તેની ગુણવત્તા બગડતી જાય છે, પરંતુ લિજ્જત પાપડ આજે પણ એવા જ છે જે વર્ષો પહેલા હતા.
લિજ્જત પાપડનો ઇતિહાસ
1959માં 7 મિત્રોએ મળીને લિજ્જત પાપડ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. આ મિત્રોએ કલ્પના પણ નહીં કરી હોય કે તેમના મહેનતથી બનાવેલા પાપડ આટલા પ્રખ્યાત થશે અને તેમનું કામ દરેક માટે પ્રેરણા બની જશે. મુંબઈ સ્થિત જસવંતી બેન અને તેમના 6 મિત્રો પાર્વતીબેન રામદાસ થોડાણી, ઉઝમબેન નારણદાસ કુંડલીયા, બાનુબેન તન્ના, લગુબેન અમૃતલાલ ગોકાણી, જયાબેન વિઠ્ઠલાણીએ મળીને ઘરેથી પાપડ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું હતું. આ સિવાય બીજી એક મહિલાને પાપડ વેચવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું.
80 રૂપિયા ઉછીના લઈને કામ શરૂ કર્યું
અમે હમણાં જ જે સાત મિત્રોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે તેઓ કોઈ મોટો ધંધો શરૂ કરવાના ઈરાદાથી પાપડ બનાવતા નહોતા, તે મહિલાઓને ઘર ચલાવવા માટે માત્ર પૈસાની જરૂર હતી, તેથી તેઓએ વિચાર્યું કે પાપડ બનાવીને વેચવાથી તેમને મદદ મળશે. પરંતુ આ મહિલાઓની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ હતી, તેથી તેમને એક સમસ્યા હતી કે તેઓ પાપડ કેવી રીતે બનાવશે, કારણ કે તેમની પાસે પાપડ બનાવવા માટે જરૂરી સામગ્રી અને મશીન માટે પૈસા નહોતા. ત્યારબાદ બધાએ સર્વન્ટ ઓફ ઈન્ડિયા સોસાયટીના પ્રમુખ અને સામાજિક કાર્યકર છગનલાલ પારેખ પાસેથી 80 રૂપિયા ઉછીના લઈને આ કામ શરૂ કર્યું.
અગાઉ તૈયાર કરેલા પાપડના 4 પેકેટ
આ મિત્રોએ ઉછીના લીધેલા 80 રૂપિયાથી તેઓએ પાપડ બનાવવાનું મશીન ખરીદ્યું અને પછી શરૂઆતમાં પાપડના માત્ર 4 પેકેટ બનાવીને એક દુકાનદારને વેચ્યા. ત્યારે દુકાનદારે તે મહિલાઓ પાસેથી વધુ પાપડ બનાવવાની માંગણી કરી હતી. આ રીતે ધીમે ધીમે તેમના પાપડની માંગ પણ સમયની સાથે વધતી ગઈ અને લિજ્જત પાપડ બધાના ફેવરિટ બની ગયા. સામાજિક કાર્યકર છગનલાલે આ મહિલાઓને પાપડનું બ્રાન્ડિંગ અને માર્કેટિંગ કેવી રીતે થાય છે તે પણ જણાવ્યું હતું.
હવે 60થી વધુ શાખાઓ છે અને 1600 કરોડનો બિઝનેસ છે
વર્ષ 1962માં પાપડ બનાવતી આ સંસ્થાનું નામ ‘શ્રી મહિલા ગૃહ ઉદ્યોગ લિજ્જત પાપડ’ રાખવામાં આવ્યું. જ્યાં વર્ષ 2002માં લીલજાત પાપડની કંપનીનું ટર્નઓવર આશરે 10 કરોડનું હતું, હાલમાં તેની 60થી વધુ શાખાઓ છે અને લગભગ 45 હજાર મહિલાઓને રોજગારી મળી છે એટલું જ નહીં, પરંતુ આ મહિલાઓએ લિજ્જત પાપડ કંપની શરૂ કરી છે જે રૂ.થી શરૂ થાય છે. 80.એ તેને રૂ. 1,600 કરોડનો વિશાળ બિઝનેસ બનાવ્યો. આ મહિલાઓના આ કામથી પ્રેરિત થઈને આજે ઘણી મહિલાઓ ગૃહઉદ્યોગ તરફ આગળ વધી રહી છે.