જીવન સંકટથી ભરેલું છે. આ સંકટોનો સામનો કરવાની શક્તિ હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જો જીવનમાં જોશ અને ઈચ્છાશક્તિ હોય તો જીવનમાં કંઈપણ મુશ્કેલ નથી. ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા માટે આ બાબતો ખૂબ જ જરૂરી છે. આજે આપણે એક એવા યોદ્ધાની વાર્તા જોવા જઈ રહ્યા છીએ જેનું જીવન મુશ્કેલીઓથી ભરેલું હતું. પરંતુ તેણે તમામ પ્રતિકૂળતાઓ પર વિજય મેળવ્યો અને જીવનમાં મોટી સફળતા મેળવી. આજે સોલાપુર જિલ્લાની આ મહિલા લાખોના બિઝનેસની માલિક છે.
સોલાપુર જિલ્લાના બરસી ઉપલાઈની સ્વાતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. મહેરમાં 52 લોકોનો મોટો પરિવાર છે. સ્વાતિનું બાળપણ ખૂબ જ પ્રેમભર્યા પ્રેમમાં વીત્યું. પિતાને કોઈ બહેન ન હતી એટલે તે સ્વાતિને ખૂબ લાડ કરતા. સ્વાતિ શાળાએ જવા લાગી. તે દસમા ધોરણ સુધી ભણતો હતો. પરંતુ પરિવારના સભ્યોનો મત હતો કે છોકરીઓને ભણાવવી ન જોઈએ. સ્વાતિનો અભ્યાસ અટકી ગયો. ભણીને પ્રોફેશનલ બનવાનું સપનું અધૂરું લાગ્યું.
2006માં તેના પિતાએ સ્વાતિ સાથે લગ્ન કર્યા હતા. પરંતુ 4 વર્ષમાં જ તેના જીવનમાં મુશ્કેલીનો પહાડ તૂટી પડ્યો અને તેના પતિનું અવસાન થયું. તે સમયે સ્વાતિની છોકરી માત્ર સાડા ત્રણ મહિનાની હતી અને છોકરો બે વર્ષનો હતો. મહેરનો પરિવાર મોટો હોવાથી તે ઈચ્છતી હતી કે તેના સાસરે પણ આવું કુટુંબ હોય, પરંતુ સમય જતાં તેનું કુટુંબનું સ્વપ્ન તૂટી ગયું. પતિ તરત જ ચાલ્યો ગયો. તેને પરિવારના અન્ય સભ્યોના સમર્થનની જરૂર હતી પરંતુ તે ન મળ્યો. સસરાએ મદદ કરવાની ના પાડી. તમે તમારા બાળકોની સંભાળ રાખો અને આ કહીને તેને અલગ કરી દીધો.
પિતાએ તેમના ઘરે આવવા કહ્યું. પણ સ્વાતિએ ના પાડી. તેણે પોતાની ઓળખ ફરીથી બનાવવાનું નક્કી કર્યું. સ્વાતિ રોજ રાત્રે રડતી. તેણી જાણતી હતી કે રડવાથી કંઈ થવાનું નથી. તે જાણતી હતી કે બાળકો માટે કંઈક કરવું પડશે. સ્વાતિને પરિવારના સભ્યો તરફથી આઘાતજનક અનુભવ થયો. સ્વાતિનો દીકરો કાકા પાસે મીઠાઈના પૈસા માંગતો હતો. તે 5 રૂપિયા માટે તેના કાકા સમયાંતરે તેનું અપમાન કરતા હતા.
સ્વાતિ પરિસ્થિતિથી વાકેફ હતી. તેણી જાણતી હતી કે જો તે 5 રૂપિયા માટે હશે તો ભવિષ્યમાં કેટલી સમસ્યાઓ થશે. સ્વાતિના સાસુએ તેને સ્વ-સહાય જૂથમાં કામ કરવાની સલાહ આપી. પરિવારે વિરોધ કર્યો હતો. પરિવારે અમને કહ્યું કે જો તે સ્વ-સહાય જૂથમાં જોડાવા માંગતો હોય તો અમારાથી દૂર રહો. સ્વાતિએ પણ હિંમતભેર નિર્ણય લીધો કે બાળકોએ ફરી કોઈની પાસે પૈસા માંગવા જવું નહીં પડે. સ્વસહાય જૂથમાં જવાનું નક્કી કર્યું.
જ્યારે તેણે સ્વ-સહાય જૂથમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે તેનું કામ જોઈને તેને માર્કેટિંગની જવાબદારી મળી. અહીં કામ કરતી વખતે પણ સ્વાતિ પોતાનો બિઝનેસ શરૂ કરવા માગતી હતી. સ્વાતિ સોલાપુરમાં એક કૃષિ સ્ટોલમાં પોતાનો સ્ટોલ લગાવવા માંગતી હતી. તેની પાસે આ માટે પૈસા પણ નહોતા. મમ્મી-પપ્પાએ મદદ કરવાની ઓફર કરી. પરંતુ તેણે ના પાડી કારણ કે તેને મદદની આદત પડી જશે. અંતે તેણે મેડમ પાસેથી 2,000 રૂપિયા ઉછીના લીધા અને ચાની સ્ટોલ લગાવી. તેણે આ 2,000 રૂપિયામાંથી 7,000 રૂપિયાની કમાણી કરી. પ્રથમ ધંધામાં રૂ.5,000નો નફો થયો.
બાદમાં તેને સ્વ-સહાય જૂથ દ્વારા મુંબઈ મોકલવામાં આવ્યો હતો. સ્વાતિ બારસીમાં 6 સ્વ-સહાય જૂથોની માર્ગદર્શક હતી. જે મહિલાઓ મુંબઈ આવી શકતી ન હતી તેમનો સામાન સ્વાતિએ ખરીદ્યો હતો. ચૂકવવા માટે તેમની પાસે પૈસા ન હોવાથી તેઓએ ઉધાર લીધું હતું. તેણે મહિલાઓ પાસેથી 60,000 રૂપિયાનો સામાન ઉધાર લીધો હતો. તેણે કહ્યું કે તે મુંબઈથી આવશે ત્યારે મહિલાઓને પૈસા ચૂકવશે. મુંબઈમાં સ્વાતિએ 1 લાખ 20 હજાર રૂપિયામાં સામાન વેચ્યો હતો. આ સાથે સ્વાતિએ ફરીથી તેના આંતરિક વ્યવસાયની ઝલક બતાવી.
મારો પોતાનો વ્યવસાય શરૂ કરવાની ઈચ્છા હવે શાંત રહી ન હતી. આવી ઈચ્છા મેડમ સમક્ષ વ્યક્ત કરી. સ્વાતિ અડદ અને શાબુ પાપડનો બિઝનેસ કરવા માંગતી હતી. તે બજારને સારી રીતે જાણતો હતો. તે જાણતો હતો કે લોકો શું ઈચ્છે છે. તે પણ જાણીતું હતું કે વ્યવસાય હંમેશા નફાકારક રહેશે. તેણે 2 મહિલાઓ સાથે અડદ અને શાબુ પાપડનો બિઝનેસ શરૂ કર્યો, સ્વાતિએ તેને પાપડ બનાવતા શીખવ્યું.
સ્વાતિનું જૂથ પાછળથી કેરળ ચાલ્યું ગયું. જેમાં વિવિધ રાજ્યોના સ્ટોલ હતા. સ્વાતિ અને અન્ય 5 મહિલાઓએ પુરણપોળીનો સ્ટોલ લગાવ્યો. 2 દિવસ સુધી કોઈ પરત ન આવ્યું. સ્વાતિએ અનુમાન લગાવ્યું તો ખબર પડી કે લોકો નોન વેજ તરફ ઝોક ધરાવે છે. તેણે કોલ્હાપુરી ગ્રેવી અને મટન સ્ટોલ શરૂ કર્યા. 8 દિવસમાં 1 લાખ 60 હજારની કમાણી કરી. કેરળથી આવ્યા બાદ સ્વાતિએ તેની મિત્ર રોહિણી સાથે સ્વદેશી માર્કેટિંગ કંપની શરૂ કરી.
સ્વદેશી માર્કેટિંગ કંપની માત્ર સેલ્ફ હેલ્પ ગ્રુપ્સ પાસેથી જ મહિલાઓનો સામાન ખરીદે છે. આ વસ્તુઓ બારસી, સોલાપુર, મુંબઈ, પુણે મોકલવામાં આવે છે. સ્વાતિ દ્વારા ઘણી મહિલાઓ હવે ઘરેથી 25,000 થી 30,000 રૂપિયા પ્રતિ માસ કમાઈ રહી છે. તેઓ કહે છે કે જો મહિલાઓ દ્રઢ નિશ્ચય કરે તો તેઓ પોતાનો બિઝનેસ ચલાવીને ખૂબ પૈસા કમાઈ શકે છે. 2,000 રૂપિયાની લોન લઈને પોતાનો પહેલો બિઝનેસ શરૂ કરનાર સ્વાતિ હવે દર મહિને 50,000 રૂપિયાથી વધુ કમાણી કરી રહી છે. આ સિવાય તેમના સમગ્ર બિઝનેસનું વાર્ષિક ટર્નઓવર લાખોમાં છે.